Tại sao giá sô cô la lại quan trọng với Ngân hàng Trung ương Châu Âu?
Samantha LuânGiá thực phẩm tăng cao có thể là vấn đề đau đầu không chỉ đối với các hộ gia đình ở khu vực đồng euro mà còn đối với Ngân hàng Trung ương Châu Âu.
Giá lương thực tăng cao có thể là một vấn đề nan giải không chỉ đối với các hộ gia đình trong khu vực đồng euro mà còn đối với cả Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB). Mặc dù lạm phát chung đã bình thường hóa và gần đạt mục tiêu trung hạn 2% của ECB, nhưng lạm phát lương thực "kể từ năm 2022 rõ ràng là bất thường và dai dẳng", ngân hàng trung ương cho biết trong một bài đăng trên blog gần đây. Theo báo cáo, người tiêu dùng phải trả nhiều hơn khoảng một phần ba so với trước đại dịch COVID-19 để có một bữa ăn. Ngân hàng cho biết thêm rằng giá lương thực đã tăng hơn 40% kể từ năm 2015, ảnh hưởng đến các quyết định lãi suất của ECB.
Lạm phát đã ổn định đáng kể trong khu vực đồng euro, giảm từ mức đỉnh 10,6% vào tháng 10 năm 2022 xuống còn 2% gần đây. Tuy nhiên, theo báo cáo bảng điểm tiêu dùng mới nhất của Ủy ban Châu Âu, cứ ba người thì có một người lo lắng về khả năng chi trả cho thực phẩm họ muốn mua. ECB lưu ý rằng giá thực phẩm thậm chí còn quan trọng hơn đối với các hộ gia đình có thu nhập thấp, nơi chi phí thực phẩm chiếm tỷ trọng lớn hơn trong thu nhập của họ. Và theo dự đoán của ECB, giá thực phẩm sẽ không sớm giảm nhiệt.
Theo Eurostat, giá thịt bò, thịt gia cầm và thịt lợn đã tăng 38-44% kể từ năm 2015. Và ECB lưu ý rằng các mặt hàng thực phẩm này có giá cao hơn 30% so với cuối năm 2019. Trong sáu năm qua, sữa, bơ, cà phê, dầu ô liu, ca cao và sô cô la đã trở nên đặc biệt đắt đỏ. Giá thực phẩm ở châu Âu tăng một phần được giải thích bởi giá năng lượng tăng vọt sau khi Nga xâm lược Ukraine vào năm 2022. Thu nhập tăng trên toàn cầu và trong nước cũng làm tăng nhu cầu, đẩy giá thực phẩm lên cao. Trong khi đó, các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt đang có tác động ngày càng đáng lo ngại đến cây trồng. Hạn hán ở Tây Ban Nha đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến giá dầu ô liu, trong khi cà phê và ca cao trở nên đắt hơn nhiều sau thời tiết bất lợi ở các nước xuất khẩu chính như Ghana và Bờ Biển Ngà.
Theo bài đăng trên blog của ECB, những sự kiện liên quan đến biến đổi khí hậu này "đang diễn ra thường xuyên hơn và có thể gây gián đoạn nghiêm trọng chuỗi cung ứng thực phẩm".
Nguyên nhân và hậu quả đối với chính sách tiền tệ
Việc mua thực phẩm là không thể thương lượng, do đó giá thực phẩm có ảnh hưởng lớn hơn đến nhận thức và kỳ vọng lạm phát, vốn rất quan trọng đối với ECB để đảm bảo ổn định giá cả. Mục tiêu lạm phát của ngân hàng trung ương, là 2% trong khu vực đồng euro, đề cập đến chỉ số giá tiêu dùng toàn phần HICP. Chỉ số này đo lường sự thay đổi giá cả của một giỏ hàng hóa tiêu dùng điển hình, bao gồm năng lượng, dịch vụ, hàng tiêu dùng và thực phẩm. Lạm phát giá thực phẩm trong khu vực đồng euro hiện đang ở mức cao nhất trong bốn nhóm, ở mức 3,2%. Mức tăng giá thực phẩm được tính vào khoảng 20% trong chỉ số giá tiêu dùng toàn phần HICP, gấp hơn hai lần so với năng lượng.
Khi giá thực phẩm tăng, bao gồm sô cô la, cà phê và dầu ô liu, chúng sẽ có tác động lớn hơn đến lạm phát và chính sách tiền tệ liên quan, so với mức tăng giá năng lượng. ECB đưa ra ba lý do tại sao giá thực phẩm lại đặc biệt được quan tâm vào lúc này.
Trước hết, có một khoảng cách giữa giá thực phẩm và giá chung, khoảng cách này lớn hơn và dai dẳng hơn nhiều so với trước đây.
Thứ hai, giá lương thực phần lớn ảnh hưởng đến kỳ vọng lạm phát, vốn cũng được ECB theo dõi chặt chẽ khi quyết định lộ trình tiền tệ của khối. Thứ ba, việc giá lương thực tăng ảnh hưởng đến các hộ gia đình nghèo hơn so với các hộ gia đình khác.
Cuối cùng, nếu ECB đánh giá mục tiêu lạm phát 2% của mình đang gặp rủi ro và tăng lãi suất chủ chốt, chi phí vay cao hơn sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống ngân hàng, làm nản lòng đầu tư và gây áp lực lên nền kinh tế chung của khu vực đồng euro.
