Onlarca yıl boyunca küresel gayrimenkul piyasası görülebilen şeylerin etrafında dönüyordu: Parıldayan ofis kuleleri, alışveriş merkezleri ve gösterişli oteller. Ancak bu durum giderek daha fazla "görünmez" mülklere, yani bulut ve veri merkezlerine kaydı.
CapitaLand Investment'ın alternatifler ve özel fonlar ekibinin CEO'su Kishore Moorjani, "Emlak dünyası, benim 'görünür' olarak adlandırdığım şeyden 'görünmez'e doğru değişiyor" dedi.
Singapur'da düzenlenen Milken Enstitüsü Asya Zirvesi'ndeki bir panelde, "Göremediğimiz ama kullandığımız her şey: Bulut, bizim deyişimizle, veri merkezinde yaşıyor," dedi. "Değer değişimini yönlendiren de bu."
Gayrimenkul hizmetleri firması CBRE tarafından yakın zamanda yapılan 2025 veri merkezi yatırımcısı ilgi anketine göre, dünya çapındaki büyük yatırımcıların %95'i veri merkezlerine yatırımlarını artırmayı planlıyor. Ankete katılan 92 büyük yatırımcının %41'i, geçen yıl %30 iken, 2025 yılında veri merkezi sektörüne 500 milyon dolar veya daha fazla sermaye ayırmayı planladıklarını söyledi.
Son yıllarda veri merkezi talebi, büyük ölçüde büyük miktarda bilgi işlem gücü, elektrik gücü, soğutma ve ağ altyapısı gerektiren yapay zeka iş yüklerindeki artıştan kaynaklanarak arttı. Goldman Sachs, veri merkezlerindeki küresel güç talebinin 2027 yılına kadar %50, 2030 yılına kadar ise %165'e kadar artacağını öngörüyor.
Küresel gayrimenkul şirketi JLL'nin Asya Pasifik sermaye piyasaları CEO'su Stuart Crow, yatırımcıların portföylerini geleneksel sektörlerden alternatif sektörlere kaydırdığını söyledi.
Aynı panelde, "Bunun büyük bir kısmı veri merkezleri ve şimdi de bununla ilişkili pil depolama ve altyapıdır" dedi.
Bir diğer panelist Gaw Capital Partners'ın yönetici ortağı Goodwin Gaw ise şirketinin Çin'deki veri merkezlerine yatırım yaptığını söyledi.
Sermaye kısıtlamaları mı?
Ancak panelistler, bir finansman açığının ortaya çıktığını belirtti. Küresel veri merkezi talebi güçlü olsa da, bu projelerin hızı ve ölçeğinin geleneksel kredi verenleri zorladığını belirttiler.
CapitaLand Investment'tan Moorjani, "Bankalar, veri merkezi riskleri konusunda kesinlikle zorluklarla karşı karşıya, çünkü yapılan inşaatın hacmi ve miktarı ve bu kapasiteyi kurmanın maliyeti göz önüne alındığında," dedi.
Columbia Business School'a göre, devasa bir veri merkezi olan hiper ölçekli bir tesisin inşa maliyeti megavat başına 12 milyon dolar ve modern hiper ölçekli veri merkezlerinin kapasitesi 150 ila 300 megavat arasında değişiyor. Kapasitesi 1 gigawatt'ı aşan yapay zeka merkezli tesisler milyarlarca dolarlık yatırımlar gerektirecek.
Bir gigawatt 1.000 megawatt güce, bir megawatt ise 1 milyon watt'a eşittir.
Moorjani, "Bankaların giderek daha fazla zorlanmaya başladığını düşünüyorum" diye ekledi.
Boston Consulting Group, hiper ölçekleyicilerin yapay zeka ve bulut talebini karşılamak için 2024 ile 2030 yılları arasında yaklaşık 1,8 trilyon dolar yatırım yapması gerekeceğini tahmin ediyor.
JLL'den Crow, "Dolayısıyla gayrimenkul camiası için en büyük soru işareti şu: Şu anda yeterli sermaye var mı?" dedi.
Panelistler ayrıca yapay zekanın yükselişinin, şirketlerin personel sayısını azaltması ve ofis ihtiyaçlarını ayarlamasıyla birlikte fiziksel gayrimenkulleri, özellikle de ofis alanlarını yeniden şekillendirebileceğini belirtti.
Emlak danışmanlık şirketi Savills, Eylül ayında yayınladığı bir raporda, bu yıl küresel gayrimenkul yatırımlarında daha yavaş bir toparlanma öngördü. Küresel ticari gayrimenkul yatırımlarının 2025 yılında geçen yıla göre %8 artması bekleniyor; bu, firmanın daha önce öngördüğü %27'nin oldukça altında.
Rapora göre, birçok geliştirici artan inşaat maliyetleri, finansman kısıtlamaları, işgücü sıkıntısı ve düzenleyici karmaşıklık gibi engellerle karşı karşıya. Yine de, büyük miktarda kullanılmamış sermaye mevcut ve büyük kurumsal oyuncular, gayrimenkulü temel bir varlık sınıfı olarak terk etme konusunda çok az işaret veriyor.
Kaynak: cnbc