Güney Kore, Kuzey Kore Sınırındaki Askeri Faaliyetleri Azaltan Anlaşmayı Yeniden Sağlayacak

Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae Myung, Cuma günü yaptığı açıklamada, hükümetinin teknik olarak hala savaş halinde olan komşuları arasındaki ilişkileri iyileştirmeyi amaçladığını belirterek, Kuzey Kore ile sınır boyunca bazı askeri faaliyetleri askıya alma konusunda bir anlaşmaya varmayı planladığını söyledi.

2018'deki askeri anlaşma, istenmeyen çatışma riskini azaltmak için tasarlanmıştı ancak gerginliğin artması üzerine bozuldu.

2018'DE NELER OLDU?

İki Kore arasında imzalanan Kapsamlı Askeri Anlaşma (KMA), lider Kim Jong Un ile dönemin Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in arasında aylarca süren tarihi görüşmelerin sonucunda ortaya çıkan en önemli anlaşmaydı.

19 Eylül 2018'de Güney Kore Savunma Bakanı ile Kuzey Koreli mevkidaşı, Kuzey'in başkenti Pyongyang'da, izleyen liderlerin nazik alkışları eşliğinde Sınır Ötesi Anlaşma'yı imzaladılar.

CMA kapsamında iki ülke, "birbirlerine karşı tüm düşmanca eylemleri tamamen durdurma" ve hava, kara ve deniz alanlarında askeri güven artırıcı önlemler uygulama konusunda anlaştı.

Alınan önlemler arasında, iki tarafın sınıra yakın bölgelerdeki askeri tatbikatlara son vermesi, belirli bölgelerde canlı atış tatbikatlarının yasaklanması, uçuşa yasak bölge oluşturulması, Silahsızlandırılmış Bölge boyunca bazı karakolların kaldırılması ve acil durum hatlarının sürdürülmesi yer alıyor.

Karada ise her iki taraf, ülkeler arasındaki Askeri Sınır Hattı'nın (MDL) 5 km (3 mil) çevresinde topçu tatbikatları ve saha eğitimlerinin tamamen durdurulması konusunda anlaştı.

Denizde, donanma toplarının ve kıyı topçularının namlularına kapaklar yerleştirdiler ve deniz sınırındaki tampon bölgede top siperlerini kapattılar.

ASKERİ ANLAŞMA ÇÖKÜYOR

Koreler arası ve nükleer silahsızlanma görüşmeleri uzun süredir çıkmazda olduğundan, son yıllarda Koreler arasındaki sınırda yapılan tatbikatlar ve güç gösterileri nedeniyle askeri anlaşma bozulmaya başladı. Bu gösteriler, iki Kore'nin birbirini ihlal etmekle suçlamasıyla sonuçlandı.

Kuzey Kore'nin 2023'te casus uydu fırlatması Kore yarımadasındaki gerilimi daha da tırmandırdı ve ülkeler güven artırıcı anlaşmadan çekildi.

Güney Kore Ulusal Güvenlik Konseyi, aynı yıl, 2018 askeri anlaşmasının sınıra yakın uçuşa yasak bölgeler belirleyen 1. Madde 3. Fıkrasının etkisini askıya almak için harekete geçti ve bu sayede Seul'ün sınır boyunca keşif ve gözetleme faaliyetlerini yeniden başlatabilmesine olanak sağladı.

Güney Kore Savunma Bakanlığı, daha sonra ordunun sınır bölgelerinde hava gözetleme faaliyetlerini yeniden başlattığını duyurdu.

Kuzey Kore ise buna karşılık ordusunun anlaşmaya "asla bağlı olmayacağını" belirterek anlaşmayı iptal etti ve anlaşma kapsamında durdurduğu tüm askeri önlemleri yeniden uygulamaya koyacağına söz verdi.

Haziran 2024'te eski Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, Kuzey Kore'nin sınırdan yüzlerce çöp dolu balon gönderme hamlesine yanıt olarak askeri anlaşmanın tamamen askıya alındığını açıkladı.

Aynı yılın ilerleyen dönemlerinde, düşmanlıkların artması üzerine devlet haber ajansı KCNA, Kuzey Kore'nin Güney'i "düşman devlet" olarak ilan etmek için anayasasını değiştirdiğini bildirdi.

PYONGYANG NASIL TEPKİ VERECEK?

Haziran ayında yapılan erken seçimleri kazanan Devlet Başkanı Lee, sınır ötesi gerginliğin ardından Pyongyang'la yeniden diyalog kurmaya çalıştı ve diyaloğa geri dönme isteğini gösterdi.

Cuma günü yaptığı açıklamada, hükümetinin gerginliği azaltma çabalarını övdü; bunlar arasında, Kuzey Kore karşıtı bildiriler taşıyan aktivistlerin uçurduğu balonların uçurulmasının durdurulması ve sınır boyunca hoparlörlerden yapılan propaganda yayınlarının kaldırılması da vardı.

Pyongyang'ın nasıl tepki vereceği henüz belirsiz. Üst düzey Kuzey Koreli yetkililer, son haftalarda Lee'nin yeni liberal hükümetinin gerginliği azaltmak için attığı adımları reddetti.

Bazı analistler, Kuzey Kore'nin bu tür girişimlere kısa vadede olumlu yanıt verme olasılığına da şüpheyle yaklaşıyor.

Kaynak: Reuters